دوستی با زمین

سارا موسویون – کارشناس ارشد محیط‌زیست

۵ ژوئن مصادف با ۱۵ خردادماه روز جهانی و آغازگر هفته محیط زیست است؛ محیط زیست ما انسان‌ها زمین است؛ تنها سیاره‌ای که هوای قابل تنفس دارد، آب در سه حالت جامد و مایع و گاز دارد، نوری که به آن می‌تابد مناسب است، خاک غنی دارد و ماده و انرژی در آن در جریان‌اند و حیات را ممکن می‌سازند. زمین، یگانه سیاره‌ای است که انواع گونه‌های گیاهی و جانوری را در خود جای داده؛ هر کدام به شکلی و رنگی با ویژگی‌های مخصوص به خود. سیاره ما، خانه ما، شگفت‌انگیز است.

اما مدتی‌ست که حال زمینمان خوب نیست؛ دارد از هوای آلوده خفه می‌شود و زیر کوه‌های زباله دفن می‌شود. زمین ما تب دارد و هیچ نقطه‌ای از آن نیست که از تغییرات اقلیمی در ‌امان مانده باشد؛ جایی سیل می‌آید و جایی خشک‌سالی‌ست، جایی جنگل‌ها به طور گسترده می‌سوزند و جایی سرما و یخبندان بیداد می‌کند.

ما به عنوان اعضای این خانه چه می‌توانیم بکنیم؟ چه کنیم که جلوی این ناخوشی‌ها را بگیریم یا حداقل سرعت اتفاق افتادنش را کاهش دهیم؟

۱) کیسه پلاستیکی کمتر: موقع خرید، کیسه پارچه‌ای با خود داشته باشیم که اقلام خریداری شده را داخل آن بگذاریم یا حداقل از یک کیسه پلاستیکی چندین‌بار استفاده کنیم.

۲) تفکیک زباله‌ها در خانه: زباله‌ها به دو گروه اصلی،‌ تر و خشک تقسیم می‌شوند اما تقسیم‌بندی‌های دقیق‌تر و جزئی‌تر هم وجود دارد. از جمله: زباله‌های تر تجدیدپذیر مثل تفاله چای، پوست میوه و … / زباله‌های کاغذی / زباله‌های پلاستیکی / زباله‌های بیمارستانی مثل سرنگ  و دستکش و ماسک و دستمال استفاده شده و هرچیزی که با مایعات مترشحه از بدن در تماس باشد / زباله‌های خطرناک مثل لامپ‌های شکسته، قرص‌های منقضی، اسپری و … / کنسروها و قوطی های فلزی و ظروف شیشه‌ای. اگر نمی‌توانیم در این دسته‌ها زباله‌ها را تفکیک کنیم، حداقل جداسازی زباله‌های تر از خشک را رعایت کنیم.

۳) استفاده بیش‌تر از غذاهای گیاهی: خوردن ۳ یا ۴ روز غذای گیاهی و بدون گوشت در هفته، هم از نظر سلامتی و نشاط به بدن و روح انسان کمک می‌کند و هم باعث می‌شود گازهای گلخانه‌ای کم‌تری تولید شود. با کاهش مصرف گوشت می‌توانیم روند افزایشی تغییرات اقلیمی را کاهش دهیم یا حتی متوقف کنیم.

۴) دقت در مصرف آب و برق: وقتی می‌خواهیم آب سرد یا گرم شود، شیر آب را باز می‌گذاریم تا آب به دمای مورد نظرمان برسد اما نمی‌دانیم چه حجمی از آب پاک و سالم را هدر می‌دهیم. پس بهتر است موقعی که منتظر دمای مناسب هستیم، آب را هم ذخیره کنیم برای مصارف شست‌وشو یا پخت‌وپز یا این که پای گل و گیاهان بریزیم.

۵) توجه بیش‌تر به محیط‌زیست و طبیعت، انسان‌ها و رابطه انسان و طبیعت: تا می‌توانیم از بودن در طبیعت بهره بگیریم اما حواسمان باشد از محیط طبیعی چیزی به جز عکس برنداریم و چیزی به جز ردّ پا از خود باقی نگذاریم.